Trong kho từ vựng
tiếng Việt có nhiều đơn vị diễn đạt nghĩa “không tiếp tục” hay “không tiếp diễn”
một hành động, quá trình. Trong đó, thôi và ngừng là hai từ thường
gây khó khăn và nhầm lẫn cho người nước ngoài học tiếng Việt. Đây cũng là hai từ
hầu như chưa được các tài liệu ngôn ngữ học quan tâm giải thích, nếu không tính
đến các quyển từ điển đơn ngữ – vốn rất cô đọng, khó sử dụng. Bàn về khái niệm “kết
thúc”, “không tiếp tục”, “không tiếp diễn” một hành động, quá trình (và những
khái niệm có liên quan), ngôn ngữ học thường khảo sát dưới góc độ thể
(aspectual value). Do mục đích ứng dụng và do khuôn khổ có hạn của bài viết
này, chúng tôi sẽ đi sâu phân tích ngữ pháp và ngữ nghĩa của hai từ trên, trong
đó thể cũng sẽ được bàn đến ở một mức độ cần thiết. Trong bài viết, chúng tôi sẽ
lần lượt khảo sát khả năng hoạt động của từng từ và tiến hành so sánh chúng với
nhau ở những nội dung có liên quan. Ngoài ra, để rõ hơn vấn đề đang bàn, chúng
tôi cũng sẽ xét qua một số vị từ gần gũi với chúng: hết, dừng, ngưng, nghỉ.
